Բլոգ

Հրավիրում ենք բացահայտելու մեր թովիչ այգին՝ Մետաքսի Ճանապարհ հյուրանոցի սրտում տեղակայված մարգարիտը, որը կկտրի ձեզ առօրյա կյանքի հոգնեցուցիչ եռուզեռից։ Մեր գողտրիկ այգին ստեղծված է ձեզ համար՝ հանգստանալու, աշխատելու կամ պարզապես վայելելու հայկական ավանդական արհեստագործության գեղեցկությունը: Անկախ նրանից՝ դուք փնտրում եք հանգիստ անկյուն աշխատելու համար, հարմարավետ վայր կարդալու համար, թե որևէ խաղաղ տեղ բնության հետ կապ հաստատելու համար, մեր այգին կատարյալ հանգրվան է:

Այգում քայլելիս կհանդիպեք վիշապաքարերի  կրկնօրինակների, որոնք յուրահատուկ առեղծվածային շունչ են հաղորդում տարածքին: Այս հետաքրքիր կոթողները բնորոշ են Հայկական լեռնաշխարհին և հանդիպում են բնական և արհեստական լճակներում և ջրի այլ աղբյուրների մոտ։ Համարվում է, որ վիշապաքարերն ունեն հոգևոր նշանակություն և հաճախ կապված են դրական էներգիայի և պաշտպանության հետ: Վերջիններս քանդակվում են մեկ կտոր քարից՝ գլանաձև, ձկան կամ ցուլի գլուխներով: Ենթադրաբար դրանք վիշապների պատկերներ են՝ հայկական բանահյուսության ջրային վիշապի։ Դարերի ընթացքում ձևավորված այս քարերը ոչ միայն գրավիչ են իրենց տեսքով, այլև կրում են հնագույն իմաստություն:

Կանաչ պտղատու ծառերի և բազմագույն ծաղիկների մեջ դուք կբացահայտեք նաև մեր խաչքարի  հավերժական գեղեցկությունը: Բարդ նախշերով և խորհրդանշական մոտիվներով փորագրված խաչքարերը ոչ միայն արվեստի նմուշներ են, այլև մշակութային գանձեր: Դրանք կրում են խորը պատմական և կրոնական նշանակություն՝ ներկայացնելով քրիստոնեական և նախաքրիստոնեական հայկական հավատալիքների յուրահատուկ միաձուլում: Մի պահ դադար տվեք՝ գնահատելու մանրակրկիտ փորագրությունները, խորհրդանշական մոտիվները և հոգևոր աուրան, որը բխում է այս քարե գլուխգործոցներից:

Բացի բնական և մշակութային հրաշալիքներից, մեր այգում առանձնանում է հայկական թոնիրը՝ շրջապատված գյուղական ավանդական կենցաղային իրերով: Թոնիրը, որն իրենից ներկայացնում է ավանդական կավե վառարան, հայկական խոհարարական ժառանգության անբաժանելի մասն է։ Կիրառվելով ավանդական հայկական լավաշ թխելու և խորովված համեղ ուտեստներ պատրաստելու համար՝ թոնիրը զգայական այլ նրբերանգ է հաղորդում մեր այգուն: Հյուրերը կարող են ըմբոշխնել թարմ թխած հացի բույրը կամ վայելել թոնրի ջերմությունը ցուրտ երեկոների ժամանակ՝ ստեղծելով յուրահատուկ և իսկական կապ հայկական մշակույթի հետ: Կարող եք պատվիրել լավաշի թխման արարողություն կայքի վարպետության դասերի բաժնում:

Բացի վերը նշված բոլոր գեղեցկություններից՝ մեր այգում կանգնած է Բուդդայի խորհրդանշական արձանը, որպես պատմական Մետաքսի ճանապարհի վկայություն: Ներկայացնելով միասնություն, լուսավորություն և մշակութային փոխգործակցություն՝ Բուդդայի արձանը համաշխարհային պատմության շունչ է հաղորդում մեր այգուն: Հյուրերին առաջարկում ենք խորհելու մշակույթների հարուստ ներկապնակի մասին, որոնք ժամանակին անցել են Մետաքսի ճանապարհով՝ մեր այգին դարձնելով տարբեր մշակույթների հանդիպման կետ:

Մետաքսի Ճանապարհ հյուրանոցում սիրով հրավիրում ենք ձեզ մեր գողտրիկ այգում ընկղմվելու բնության և մշակույթի ներդաշնակության մեջ: Անկախ նրանից՝ դուք փնտրում եք խաղաղ վայր, հարմարավետ աշխատանքային տարածք, թե պարզապես մտորումների կայան, մեր այգին ապահովում է կատարյալ միջավայր: Հարմարավետ նստարանները, Wi-Fi հասանելիությունը և հանգիստ միջավայրն այն դարձնում են իդեալական վայր ինչպես հանգստի եկած, այնպես էլ գործնական նպատակով Հայաստան ժամանած ճանապարհորդների համար:

Ընկղմվե՛ք մեր այգու հանգստության մեջ, գերվե՛ք վիշապաքարերի գրավչությամբ, գնահատե՛ք խաչքարերի մշակութային արժեքը, ըմբոշխնե՛ք հայկական թոնրի իսկական համն ու հոտը և խորհե՛ք Բուդդայի խորհրդանշական արձանի մոտ՝ որպես պատմական Մետաքսի ճանապարհի խորհրդանշան: Մենք խոստանում ենք Ձեզ ոչ միայն հարմարավետ հյուրանոցային սենյակներ, այլև հնարավորություն՝ ձուլվելու պատմությանն և ավանդույթներին, որոնք իսկապես յուրահատուկ են դարձնում Հայաստանը:

Հայաստանը՝ հին պատմության և մշակութային բազմազան ավանդույթների մի երկիր, կարող է պարծենալ իր հարուստ ժառանգությամբ, որը ընդգրկում է հազարամյակներ: Հին քաղաքակրթություններից մինչև ժամանակակից արվեստը՝ Հայաստանի թանգարանները պատուհան են բացում դեպի երկրի պատմություն, արվեստ և մշակույթ: Դժվար կլինի այս փոքրիկ բլոգում ներառել բոլոր թանգարանները, բայց մենք կփորձենք ձեզ ներկայացնել Հայաստանի լավագույն թանգարաններից մի քանիսը:

Նախ ծանոթանանք մայրաքաղաք Երևանի թանգարաններին։

Հայաստանի պատմության թանգարան. Քայլենք դեպի հնագույն ժամանակները Հայաստանի պատմության թանգարանում: Այս թանգարանը ներկայացնում է Հայաստանի անցյալի համապարփակ ակնարկ՝ նրա ամենավաղ հնագիտական գտածոներից մինչև մեր օրերը: Հիացե՛ք հնագույն գտածոներով, հնագիտական հայտնագործություններով և ժամանակի փորձությանը դիմակայած հայկական վարպետության նուրբ օրինակներով:

Մատենադարան. Գրականության և հին ձեռագրերի սիրահարների համար Մատենադարանը  գանձարան է: Նրա շտեմարանում է գտնվում հայկական ձեռագրերի՝ աշխարհի ամենածավալուն հավաքածուներից մեկը՝ ներառյալ կրոնական տեքստեր, պատմական տարեգրություններ և գիտական տրակտատներ: Դա վկայում է դարերի ընթացքում գիտելիքի պահպանման և զարգացման գործում Հայաստանի ունեցած կարևոր դերի մասին:

Էրեբունի թանգարան և հնավայր. Հայկական քաղաքակրթության ակունքներով հետաքրքրվողների համար Երևանի Էրեբունի թանգարանը և հնավայրը հետաքրքրաշարժ ուղղություն է: Բացահայտե՛ք Էրեբունի հնագույն ամրոցի ավերակները, որը թվագրվում է մ.թ.ա. 782 թվականին, և ծանոթացե՛ք Երևանի ծննդյան և հայկական մշակույթի ակունքներին:

Հայաստանի ազգային պատկերասրահ. արվեստասերները կգտնեն իրենց հետաքրքրությունների հանգրվանը Հայաստանի ազգային պատկերասրահում: Այս թանգարանում պահվում է հայկական, ռուսական և եվրոպական արվեստի գործերի մեծ հավաքածու։ Միջնադարյան կրոնական սրբապատկերներից մինչև ժամանակակից գլուխգործոցներ՝ այն կլինի մի ճանապարհորդություն հայ արվեստագիտության էվոլյուցիայի միջով:

Ժամանակակից արվեստի հայկական թանգարան. Ժամանակակից արվեստի հայկական թանգարանում անցում կատարե՛ք դեպի ժամանակակից արվեստի աշխարհ: Այստեղ դուք կարող եք զմայլվել ժամանակակից հայկական ստեղծագործողների կենսունակ աշխատանքներով՝ նկարներից և քանդակներից մինչև մուլտիմեդիա ինստալացիաներ: Դա վկայում է Հայաստանի ծաղկուն գեղարվեստական համայնքի մասին:

Սերգեյ Փարաջանովի թանգարան. Եթե արվեստի և կինոյի սիրահար եք, ապա Երևանում գտնվող Սերգեյ Փարաջանովի թանգարան այցելելը պարտադիր է: Հայտնի հայ կինոռեժիսոր և արվեստագետ Փարաջանովը հայտնի է իր յուրահատուկ և վիզուալ ցնցող աշխատանքներով: Այս թանգարանը ցուցադրում է նրա էքսցենտրիկ և երևակայական ստեղծագործությունները՝ ակնարկ տալով արվեստի և կինոյի նկատմամբ նրա ոչ ավանդական մոտեցմանը:

Հայոց ցեղասպանության թանգարան և հուշահամալիր. Գտնվելով Երևանին նայող բլուրների վրա՝ Հայոց ցեղասպանության թանգարանը և հուշահամալիրը հանդիսավոր հիշեցում է հայոց պատմության ողբերգական փուլի մասին: Այս ցնցող թանգարանը հարգանքի տուրք է մատուցում Հայոց ցեղասպանության զոհերին՝ տալով 20-րդ դարասկզբին ծավալված իրադարձությունների համապարփակ պատկերացում: Հետաքրքիր ցուցանմուշները, ներառյալ վերապրածների վկայությունները և լուսանկարները, այս թանգարանը դարձնում են կարևոր կանգառ՝ հարգանքի տուրք մատուցելու և պատմությանը վկայություն տալու համար:

Գաֆէսճեան արվեստի թանգարան. Գտնվելով Երևանի խորհրդանշական Կասկադ համալիրում, Գաֆեսճյան արվեստի թանգարանը վկայում է Հայաստանում ժամանակակից արվեստի աշխույժ ներկայության մասին: Թանգարանի բազմազան հավաքածուն ներառում է ինչպես հայ, այնպես էլ միջազգային նկարիչների քանդակներ, նկարներ և ինստալյացիաներ: Այցելուները կարող են վայելել ոչ միայն արվեստը, այլև Կասկադի ապշեցուցիչ ճարտարապետական ֆոնը՝ աչքի առաջ ունենալով քաղաքի և Արարատ լեռան համայնապատկերային տեսարանները:

Երևանի պատմության թանգարան. այս թանգարանն առաջարկում է եզակի հեռանկար բուն քաղաքի պատմությանը՝ արժեքավոր պատկերացումներ տալով Երևանի քաղաքային և մշակութային պատմության մասին՝ այն դարձնելով իդեալական մեկնարկային կետ բոլոր նրանց համար, ովքեր ցանկանում են հասկանալ մայրաքաղաքի դերը Հայաստանի անցյալում և ներկայում։ Ցուցանմուշները ներկայացնում են քաղաքի զարգացման գրավիչ պատմություն՝ ցուցադրելով ճարտարապետական հատակագծեր, լուսանկարներ և արտեֆակտներ, որոնք բացահայտում են Երևանի փոփոխվող դեմքը դարերի ընթացքում:

Այժմ եկե՛ք դուրս գանք Երևանից և ծանոթանանք Հայաստանի տարբեր մարզերում գտնվող թանգարաններին։

Մեծամորի թանգարան. Գտնվելով հմայիչ Մեծամոր քաղաքում՝ այս թանգարանը հայացք է Հայաստանի հնագույն պատմությանը: Այն ցուցադրում է հնագիտական գանձեր մոտակա Մեծամորի հնագիտական տեղավայրից, որը թվագրվում է վաղ բրոնզի դարով: Այցելուները կարող են ուսումնասիրել այնպիսի արտեֆակտներ, ինչպիսիք են խեցեղենը, գործիքները, ոսկերչական իրերը և հնագույն աստղադիտարանի մնացորդները՝ հրապուրիչ պատուհան բացելով դեպի Հայաստանի հեռավոր նախնիների առաջադեմ գիտելիքներն ու առօրյան:

Սարդարապատի թանգարան. Արմավիրում գտնվող Սարդարապատի թանգարանը հանդիսանում է Հայաստանի տոկունության և քաջության հզոր վկայություն: Այս թանգարանը ոգեկոչում է 1918 թվականին Սարդարապատի ճակատամարտում Օսմանյան կայսրության դեմ հայերի տարած հաղթանակը, որը բեկումնային պահ էր երկրի պատմության մեջ: Սակայն թանգարանը շատ ավելին է, քան դա։ Ինչպես ասում են այցելուները, սա հիանալի վայր է հասկանալու հայկական էթնիկ մշակութային տարբերություններն ու այս խիզախ ու հին ազգի գեղագիտական մտածելակերպը։ Այստեղ կարող եք ոգեշնչվել Հայաստանի նյութական և հոգևոր ժառանգության հանճարով, որը սկիզբ է առնում իր արմատներից:

Ձիթողցյանի տուն Հասարակական կյանքի և ճարտարապետության թանգարան. Գյումրու սրտում գտնվող այս թանգարանը հայացք է 19-րդ դարի վերջին հայ վաճառական ընտանիքի կյանքին: Թանգարանի գեղեցիկ պահպանված սենյակներն ու կահավորանքները տրամադրում են դարաշրջանի խորը փորձառություն, և դրա հավաքածուն ներառում է ժամանակաշրջանի հագուստ, կահույք և արտեֆակտներ, որոնք այցելուներին ցուցադրում են Ձիթողցյանների ընտանիքի և ընդահանրապես ժամանակաշրջանի քաղաքային առօրյան: Գնացեք այնտեղ՝ ժամանակի հետ քայլելու և Հայաստանի անցյալի ներքին պատմությունն ու մշակույթը բացահայտելու համար:

Էջմիածնի գանձապետական թանգարան. Էջմիածնում, որը հանդիսանում է Հայաստանի հոգևոր սիրտը և Հայ Առաքելական եկեղեցու նստավայրը, գտնվում է Էջմիածնի գանձապետական թանգարանը: Այստեղ այցելուները կարող են ուսումնասիրել կրոնական արտեֆակտների մի ուշագրավ հավաքածու, ներառյալ բարդ գործվածքներով պատարագի առարկաները, զգեստները և սրբերի մասունքները: Այն խորը հայացք է տալիս Հայաստանի կրոնական և հոգևոր ժառանգությանը:

Սասունիկի գինու թանգարան. Գեղատեսիլ Սասունիկ գյուղում տեղակայված այս եզակի թանգարանը խորհրդանշում է Հայաստանի հարուստ գինեգործական ժառանգությունը: Այցելուները կարող են բացահայտել Հայաստանում գինեգործության պատմությունն ու արվեստը՝ հնագույն գինու հետ կապված արտեֆակտների հետաքրքրաշարժ հավաքածուի միջոցով, ներառյալ կավե անոթները, գործիքները և գինեգործության ավանդական սարքավորումները: Բացի այդ, թանգարանն առաջարկում է գինու համտեսներ՝ հյուրերին հնարավորություն տալով ծանոթանալ Հայաստանի տարբերվող գինու մշակույթին:

Գորիսի խաչքարերի թանգարան. Գնացե՛ք դեպի հարավ՝ Գորիս, և ուսումնասիրե՛ք խաչքարերի՝ հայկական զարդաշատ քարե խաչերի հետաքրքրաշարժ աշխարհը: Թանգարանը ցուցադրում է այս յուրահատուկ մշակութային խորհրդանիշների ապշեցուցիչ հավաքածուն, որոնցից յուրաքանչյուրը պատմում է հավատքի և վարպետության պատմությունը:

Դիլիջանի երկրագիտական թանգարան և արվեստի պատկերասրահ. Գտնվելով խաղաղ Դիլիջան քաղաքում՝ այս թանգարանը և արվեստի պատկերասրահը առաջարկում են մշակութային եզակի փորձառություն: Թանգարանային բաժինը նվիրված է տարածաշրջանի պատմության և ժառանգության պահպանմանը, որտեղ ներկայացված են տեղական ավանդույթների, բուսական և կենդանական աշխարհի վերաբերյալ ցուցանմուշներ, ինչպես նաև տարածքի հնագիտական գտածոներ: Ի հակադրություն՝ արվեստի պատկերասրահը ցուցադրում է ժամանակակից և ավանդական հայկական արվեստի գործերի բազմազան հավաքածու՝ դարձնելով այն մշակութային կենտրոն, որտեղ այցելուները կարող են գնահատել Դիլիջանի տարածաշրջանի բնական գեղեցկությունը և գեղարվեստական ստեղծագործությունը:

Հայաստանի թանգարանները պարզապես անցյալի շտեմարաններ չեն, նրանք կենդանի վկայություններ են իր ժողովրդի տոկունության և ստեղծագործելու մասին: Յուրաքանչյուր թանգարան հրավիրում է ձեզ խորանալու հայ մշակույթի, պատմության և արվեստի ներկապնակում: Այսպիսով, անկախ նրանից՝ պատմության մոլի սիրահար եք, արվեստի սիրահար, թե պարզապես հետաքրքրասեր ճանապարհորդ, Հայաստանի թանգարանները խոստանում են անմոռանալի ճանապարհորդություն ժամանակի և ժառանգության միջով:

Ցանկանում ենք ձեզ ներկայացնել «Մետաքսի ճանապարհ» հյուրանոցի հիմնադրին, հյուրանոց, որը ստեղծվել է «Ժողովրդական արվեստի Հանգույց» կրթամշակութային հիմնադրամի ֆինանսական ծախսերը հոգալու համար։ «Repat Armenia» կազմակերպությանը տված այս հարցազրույցը ձեզ հնարավորություն կտա պատկերացում կազմել, թե ինչպես է Լևոն Դեր Բեդրոսսյանը հայրենադարձվել Հայաստան և ստեղծել հյուրանոցն ու հիմնադրամը: Հարցազրույցից կներկայացնենք որոշ հատվածներ միայն,  սակայն ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ հետևյալ հղումով՝ https://repatarmenia.org/article/my-way-home/levon-der-bedrossian-the-long-way-home

…

Ե՞րբ եք առաջին անգամ այցելել Հայաստան և ինչպիսի՞ն է ձեր տպավորությունը:

-Առաջին անգամ կնոջս հետ Հայաստանում եմ եղել 1982 թվականին: Ես միշտ կապված եմ եղել իմ հայկական ժառանգության հետ, բայց այստեղ առաջին անգամ լինելն այլ էր: Ուր էլ գնայինք, մարդիկ հայերեն էին խոսում, երկրի մասին երազանքներս իրականություն էին դարձել։ Հիշում եմ՝ մենք տաքսի նստեցինք և ինչ-որ պահի անհանգստացանք, քանի որ ճանապարհը շատ երկար էր տևում: Վարորդը նկատեց դա և ասաց, որ չանհանգստանանք, նա մեզ ցույց էր տալիս Երևանի տարբեր հատվածները։ Մեր ցանկացած վայր հասնելուն պես նա որևէ վճար չընդունեց: «Դուք մեր հյուրերն եք», - ասաց նա: Ես հուզված էի։ Մեկ այլ տեղում սա չէր կարող պատահել, միայն Հայաստանում։ Ես դեռ հիշում եմ նրա անունը․ այն Վարդան էր՝ հայրիկիս անունը։

Երկրորդ անգամ Հայաստան այցելեցի երկրաշարժից անմիջապես հետո։ Երբ այն տեղի ունեցավ, ես Սան Ֆրանցիսկոյում էի: Ես չէի կարող նույնիսկ աշխատանքի գնալ, ես պարզապես չէի կարող հավատալ, թե ինչ է տեղի ունեցել, ու ես պետք է ինչ-որ բան անեի:

«Հող և մշակույթ» կազմակերպության մի խումբ անդամների միացա և գնացի Սպիտակի տարածաշրջանի Գոգարան գյուղ։ Չափազանց ծանր ու տրավմատիկ էր, բոլորը բախվել էին ավերիչ կորուստների։ Բայց ես չէի պատկերացնում, որ ես այլ տեղում լինեի այդ պահին: Ես ճիշտ ժամանակին ճիշտ տեղում էի:

Ինչպե՞ս այդ փորձառությունը փոխեց ձեզ և ինչպե՞ս այն ազդեց ձեր որոշումների վրա:

-Երկրաշարժից հետո տարին արդեն երկու անգամ էի լինում Հայաստանում։ Հայաստան կատարած ճամփորդությունները ինքնաբացահայտման ճամփորդություններ էին։ Ես հասկացա, թե որքան կարևոր է մեր հողը։ Գիտեի, որ պետք է կանոնավոր կապի մեջ մնամ հայրենիքիս հետ: Ինչ-որ պահի ես հայտնաբերեցի, որ Մատենադարանում, իր բազմաթիվ գանձերի մեջ, պահվում էին 15-րդ դարի կենդանակերպի նշանների հին հայկական պատկերներ: Պատկերները խիստ խորհրդանշական և էզոթերիկ էին: Դիզայներ ընկերոջս օգնությամբ ես պատրաստեցի այդ հոյակապ պատկերներով բացիկներ՝ մեր ժառանգությունը գովազդելու համար: Գորգեր հավաքելը նույնպես իմ կիրքն է, քանի որ դրանք ներկայացնում են մեր դարավոր ավանդույթի ողնաշարը:

Կարո՞ղ եք մի փոքր պատմել «Ժողովրդական արվեստի Հանգույց» հիմնադրամի և «Մետաքսի ճանապարհ» հյուրանոցի մասին:

- 2014-ին ես հիմնեցի և՛ «Ժողովրդական արվեստի Հանգույց» հիմնադրամը, և՛ «Մետաքսի ճանապարհ» հյուրանոցը: Հիմնադրամի նպատակն է վերակենդանացնել ժողովրդական արվեստի բոլոր տեսակները։ Դրանք ներառում են գորգեր, ասեղնագործություն, ստվերային թատրոն, ամեն ինչ: Մի օր Արագած գյուղ այցելելուց հետո տեսա տեղի դպրոցները ծանր վիճակում և տխրեցի՝ տեսնելով, որ երեխաները հնարավորություն չունեն սովորելու ժողովրդական արվեստի հմտություններ: Այսպես, ես հիմնեցի «Տորքի որդեգրում» նախագիծը, որի նպատակն է երեխաներին գորգագործություն սովորեցնել Երևանում, ինչպես նաև այլ մարզերում՝ Արագածոտնում, Տավուշում, Արմավիրում և Կոտայքում:

«Ժողովրդական արվեստի Հանգույց» հիմնադրամը կազմակերպում է բազմաթիվ սեմինարներ: Դրանք ներառում են գորգագործություն, վավերագրական ֆիլմերի ցուցադրություններ, Այրուձի ակումբի ստվերային թատրոնի ներկայացումներ և բազմաթիվ այլ միջոցառումներ, որոնք անցկացվում են «Մետաքսի ճանապարհ» հյուրանոցում: Նպատակը ոչ միայն հայկական ժողովրդական մշակույթի պահպանումն է, այլ նաև հմտությունների զարգացումը, որոնք ապագայում կարող են եկամտի աղբյուր ստեղծել։

«Մետաքսի ճանապարհ» հյուրանոցը և «Ժողովրդական արվեստի Հանգույց» հիմնադրամ գործում են տարածքում: Հյուրանոցի բոլոր անկյունները զարդարված են հին հայկական գորգերով. այն, ըստ էության, արտեֆակտների կենդանի թանգարան է: Յուրաքանչյուր սենյակ կրում է հայկական մշակույթի ոգին: Տեղացիները և զբոսաշրջիկները կարող են մասնակցել գորգագործության և լավաշ պատրաստելու վարպետության դասերին: Հյուրանոցից ստացված հասույթը ուղղվում է «Ժողովրդական արվեստի Հանգույց» հիմնադրամի և նրա ծրագրերի ֆինանսավորմանը:

․․․

Ինչ վերաբերում է ինձ, ես հիմա գնում գալիս եմ Երևանից Սան Ֆրանցիսկո, բայց շուտով կտեղափոխվեմ Հայաստան։ Ես շնորհակալ եմ Հայաստանում իմ բացառիկ փորձառությունների համար, և դրա շնորհիվ ես ավելի երջանիկ և հարուստ մարդ եմ հոգևոր առումով։

Հայաստանը՝ Հարավային Կովկասում թաքնված երկիր է, որն ունի պատմության, մշակույթի և բնական հրաշքների մի հարուստ համադրություն: Ծովի ելք չունեցող այս գոհարը դարեր շարունակ գերել է ճանապարհորդներին իր հինավուրց վանքերով, համեղ խոհանոցով, բազմազան բնապատկերներով և ջերմ մարդկանցով: Միացե՛ք մեզ՝ բացահայտելու Հայաստանի թաքնված գանձերը:

Հայաստանի սրտաբուխ ժողովուրդը

Հայաստանի, թերևս, ամենանվիրական կողմը նրա ժողովուրդն է։ Հայերը հայտնի են իրենց հյուրընկալությամբ և ջերմությամբ։ Այցելուներին հաճախ գրկաբաց ընդունում են իրենց տներ և վարում անկեղծ հետաքրքրությամբ ու բարությամբ լի զրույցները: Հայաստանն իսկապես զգալու համար ժամանա՛կ տրամադրեք տեղացիների հետ շփվելու, նրանց ավանդույթներին ծանոթանալու և նրանց ուրախությանը մասնակցելու համար:

Հայացք դեպի պատմություն

Հայաստանի պատմությունը սկսվում է հազարամյակներ առաջ՝ դարձնելով այն աշխարհի հնագույն բնակեցված շրջաններից մեկը: Լեգենդն ասում է, որ Նոյան տապանն իր հանգրվանն է գտել Արարատ լեռան վրա, որը գտնվում է ժամանակակից Թուրքիայի, սակայն պատմական Հայաստանի տարածքում: Հայաստանի տարածաշրջանը բնակեցված է եղել նեոլիթյան ժամանակաշրջանից՝ վկայություններ ունենալով հնագույն բնակավայրերի և գյուղատնտեսության վաղ ձևերի մասին։ Հայաստանի հարուստ պատմական ժառանգությունը ներառում է պարսկական, հռոմեական, բյուզանդական և օսմանյան տիրապետության ժամանակաշրջանները, որոնք բոլորն էլ իրենց հետքն են թողել երկրի մշակույթի և ճարտարապետության վրա:

Հայաստանի պատմության որոշիչ պահերից մեկը 4-րդ դարի սկզբին քրիստոնեություն ընդունելն է, ինչը նրան դարձնում է աշխարհի առաջին քրիստոնյա ազգերից մեկը: Այս նշանակալից իրադարձությունը հիշատակվում է հայկական բնապատկերով պարուրված գեղատեսիլ վանքերում և եկեղեցիներում:

Հայկական մշակույթի հարուստ ներկապնակը

Հայկական մշակույթը հնագույն ավանդույթների և ժամանակակից ազդեցությունների գրավիչ խառնուրդ է: Երկիրը հայտնի է իր յուրահատուկ արվեստով, երաժշտությամբ և պարերով, որոնք զարգացել են դարերի ընթացքում:

Հայկական արվեստը, այդ թվում՝ գրականությունը, գեղանկարչությունը, քանդակագործությունը և երաժշտությունը ձգվում են ետ դեպի դարեր։ Հայ արվեստագետները, ինչպիսիք են Գրիգոր Նարեկացին, Եղիշե Չարենցը, Մոմիկը, Երվանդ Քոչարը և շատ ուրիշներ, կարող են մրցակցել իրենց ժամանակների աշխարհահռչակ արվեստագետների հետ։

Երկիրն ունի արհեստագործության հարուստ ավանդույթ՝ ներառյալ ձեռագործ գորգերը, ասեղնագործությունը, ժանյակը, երկաթագործությունը, խեցեգործությունը և զարդաշատ խաչքարերը։ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության գանձեր, որոնք խորհրդանշում են հայ ժողովրդի և նրա հավատքի խորը հոգևոր կապը։

Հայկական երաժշտությունն ու պարը երկրի մշակութային հյուսվածքի անբաժանելի մասն են: Դուդուկը՝ հայկական ավանդական փայտե փողային գործիքը, ստեղծում է հոգևոր մեղեդիներ, որոնք հուզում են ամբողջ աշխարհի ունկնդիրներին: Հայկական ժողովրդական պարերը, ինչպիսիք են եռանդուն Քոչարին և հեզաճկուն Շալախոն, հաճախ են հնչում տոնակատարություններին և տոնախմբություններին, ինչը ցույց է տալիս ազգի ուրախ ոգին:

Խոհարարական հաճույք. Հայկական խոհանոց

Հայկական խոհանոցը ճանապարհորդություն է համերի աշխարհ, որը հիշեցնում է Մերձավոր Արևելքի, Միջերկրական ծովի և Արևելյան Եվրոպայի խոհանոցների համադրություն: Հայկական խորովածը Հայաստանում սիրված և տարածված ուտեստ է, որը բացի հյութալի մսից, նաև առաջարկում է բազմապիսի բանջարեղենային խորավածներ: Հայկական խոհանոցի ամենահայտնի կերակրատեսակներն են տոլման, որըմսով կամ ձավարով լցոնած խաղողի, կաղամբի տերև կամ բանջարեղեն է, հարիսա, որը ցորենով և հավով շիլա է, սպասը, որը տեղական մածունով համեմված ապուր է, և լավաշը՝ փափուկ ու բարակ բուրավետ հաց է։

Ցանկացածին, ով ցանկանում է բացահայտել սմբուկի իսկական համը, առաջարկում ենք փորձել սմբուկով պատրաստված բազմապիսի ուտեստներն ու աղցանները։

Հայկական ոչ մի կերակուր ամբողջական չէ առանց նախուտեստների ընտրանու՝ ներառյալ պանիրների տեսականի, թարմ կանաչի, ձիթապտուղ և թթու բանջարեղեն: Ձեր քիմքը գոհացնելու համար համտեսե՛ք նաև հայկական խմորեղենները՝ փախլավան և գաթան, ինչպես նաև բացահայտե՛ք չրերի և ընդեղենի յուրահատուկ համերը:

Հայաստանի խորհրդավոր վանքերը

Հայաստանն ունի վանքերի ուշագրավ հավաքածու, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր յուրահատուկ պատմությունն ու ճարտարապետական ոճը: Ամենահայտնիներից է Գեղարդի վանքը՝ ժայռերի մեջ փորված հնագույն եկեղեցիների և քարանձավային կացարանների համալիր։ Մոտակայքում կգտնեք նաև Գառնու տաճարը, որը վկայում է Հայաստանի նախաքրիստոնեական անցյալի մասին: Այս վայրերը ոչ միայն ճարտարապետական հրաշքներ են, այլև հոգևոր սրբավայրեր:

Հայաստանի հոգեւոր կենտրոնը Էջմիածնի Մայր տաճարն է՝ Հայ առաքելական եկեղեցու մայր եկեղեցին։ Այն ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության մաս է և հայ ժողովրդի համար մեծ նշանակություն ունեցող վայր:

Տաթևի վանքը, որը հասանելի է դառնում աշխարհի ամենաերկար ճոպանուղու միջոցով, առաջարկում է ցնցող տեսարաններ և հանգստության զգացում: Նորավանքը, որը շրջապատված է աչք շոյող կարմիր ժայռերով, ճարտարապետական ևս մեկ հրաշք է։ Այս վանքերը ոչ միայն կրոնական վայրեր են, այլև հայկական արվեստի և մշակույթի շտեմարաններ:

Բնության գեղեցկությունը.

Չնայած իր փոքր չափերին, Հայաստանն ունի է տարբեր բնական լանդշաֆտներ՝ բարձր լեռնաշղթաներից մինչև սաղարթախիտ անտառներ և մաքրամաքուր լճեր: Սրանք մի յուրահատուլ ապաստարան են բնության սիրահարների համար: Խիտ անտառների միջով քայլելիս կտեսնեք տարբեր բուսական և կենդանական աշխարհ, այդ թվում՝ անհասանելի կովկասյան ընձառյուծ, գորշ արջեր և հազվագյուտ թռչունների տեսակներ: Սևանա լիճը, որը հաճախ անվանում են «Հայաստանի գոհարը», ունի բազում հանգիստ արշավային արահետներ իր ափերի երկայնքով, որտեղ կարող եք ընկղմվել լեռներով շրջապատված այս հսկայական, փիրուզագույն գոհարի հանգստության մեջ:

Հայաստանն առաջարկում է արշավային հնարավորություններ ամբողջ տարվա ընթացքում։ Գարնանն այն լի է ծաղկող վայրի ծաղիկներով և փարթամ կանաչով, մինչդեռ ամառը իդեալական է բարձրադիր արշավների համար: Աշունը զբոսաշրջիկներին հրամցնում է գույների շշմեցնող ներկապնակ, երբ տերևները թափվում են, իսկ ձմեռը լանդշաֆտը վերածում է ձյունածածկ հրաշքների երկրի նրանց համար, ովքեր ձգտում են ձնագնդի և ձմեռային արշավի փորձառություններին:

Եզրափակելով՝ Հայաստանի մշակույթը պատմության, արվեստի և ավանդույթների գանձարան է: Ժողովրդի անսասան կամքը՝ պահպանելու իրենց ժառանգությունը և նրանց ջերմ հյուրընկալությունը Հայաստանը դարձնում են մի վայր, որն արժե այցելել բոլոր նրանց, ովքեր ձգտում են ավելի խորը պատկերացում կազմել հարուստ և կենսունակ մշակույթի մասին, որը դիմակայել է ժամանակի փորձությանը: Անկախ նրանից, թե դուք գերված եք իր հնագույն վանքերով, համեղ խոհանոցով կամ սրտառուչ երաժշտությամբ, Հայաստանը մի երկիր է, որը մնայուն տպավորություն է թողնում բոլոր այցելողների վրա: